Page 11 - koutsos-papadiamantis

ἄντρα καὶ τὰς ἀγκάλας, ἡ Σκοτεινὴ Σπηλιὰ ἠχεῖ παρατεταμένως,

μυστηριωδῶς, ἀπὸ τὴν κοπεῖσαν κολοβὴν πνοὴν τοῦ ἀνέμου, ἀπὸ ἀπειλὴν
νέας μανίας λυσσωδεστέρας τῆς πρώτης, ἀπὸ τῆς φοβερᾶς ἐν τῇ σιωπῇ

συνωμοσίας τῶν στοιχείων. Τὸ Κακόρεμα ἀντηχεῖ διακεκομμένως ἀπὸ τὴν
δάνειον ἰαχὴν τῆς λαίλαπος, ἀπὸ τὴν καταρρακτώδη κάθοδον τοῦ

χειμάρρου. Ἡ Νηρηὶς ἀνῆλθεν ἀπὸ τὸ ὑποβρύχιον ἄντρον της, ἀνέβη εἰς τὸ
ἀπάτητον ὕψος τοῦ αἰχμηροῦ βραχώδους προβλῆτος, καὶ ἄτρωτος αὐτὴ ἀπὸ

τὸν ὄμβρον καὶ τὸν ἄνεμον, θεωρεῖ μειδιῶσα τὴν πάλην τῶν στοιχείων

(ΓΛΥΚΟΦΙΛΟΥΣΑ)

Γ. Ο ηθικογραφικός του χαρακτήρας

Ο ηθογραφικός χαρακτήρας του Παπαδιαμάντη εκδηλώνεται
κυρίως στα ηθογραφικά του διηγήματα και λιγότερο στα μυθιστορήματά

του, όπως για παράδειγμα με την Φόνισσα. Η στροφή του στην
ηθογραφική του δραστηριότητα δικαιολογείται και από τα έντονα παιδικά

του χρόνια που πέρασε σε ένα επαρχιακό περιβάλλον, όσο και από την
νοσταλγία του στα άχρωμα χρόνια της συγγραφικής του δραστηριότητας

στην Αθήνα, όπου η νοσταλγία των παιδικών του χρόνων ήταν αρκετά
έντονη. Κατηγορήθηκε ότι ο χώρος που κινήθηκε ως διηγηματογράφος

ήταν πολύ στενά «επαρχιωτικός», αλλά ήταν δική του επιλογή να κινηθεί
σε αυτόν τον χώρο, στον οποίο εξάλλου διέπρεψε. Μαζί με τον Βιζυηνό,

τον πρώτο εισηγητή του ηθογραφικού διηγήματος, ο Παπαδιαμάντης και
αργότερα ο Ανδρέας Καρκαβίτσας θεωρούνται οι θεμελιωτές του

λογοτεχνικού αυτού είδους. Το πλούσιο όμως ηθογραφικό έργο του
Παπαδιαμάντη δεν συγκρίνεται, έστω κι αν οι επικριτές του τον

κατηγορούν για επαρχιωτισμό.
Αν ήθελε ένας λαογράφος να καταγράψει τα ήθη και έθιμα ενός

τόπου και κατέφευγε στην Σκιάθο, σίγουρα δεν θα μπορούσε να βρει
καλύτερο εκφραστή από Παπαδιαμάντη και με περισσότερα στοιχεία από

τα έργα του. Ο Παπαδιαμάντης έζησε μέσα σε αυτό το κλίμα και μάλιστα
έντονα στα παιδικά του χρόνια και τώρα στην Αθήνα τα θυμάται με πολλή

νοσταλγία. Αυτό το επαρχιώτικο κλίμα είναι τόσο έντονα επηρεασμένο
από την ορθόδοξη παράδοση, ώστε να μην υπάρχει κοινωνική εκδήλωση

10