Page 10 - koutsos-papadiamantis

νικήσεις τους Αχαιούς, τότε θα σου την δώσω. Ο Οθρυονέας ήταν τόσο

πολύ ερωτευμένος με την Κασσάνδρα, ώστε όρμησε στη μάχη να νικήσει
του Αχαιούς και να πάρει για γυναίκα του την Κασσάνδρα. Κι όμως

κοιτάξτε τι του επιφύλασσε η μοίρα. Κοιτάξτε όμως και πόσο κατάλληλη
είναι στιγμή, κατά την οποία ο Όμηρος κάνει λόγο γι’ αυτόν τον Τρωϊκό

ήρωα.
Τα διαλογικά στοιχεία είναι εκείνα που ελαφρύνουν το βαρύ κλίμα

των περιγραφών, ζωντανεύουν την αφήγηση και προωθούν «τον μύθο»,
την υπόθεση. Η τέχνη, η αφηγηματική, εδώ ακριβώς έγκειται: στη σωστή

αναλογία διηγηματικών, περιγραφικών και διαλογικών στοιχείων, ώστε το
ένα να μην γίνεται σε βάρος του άλλο. Και σε αυτό ο Παπαδιαμάντης είναι

αριστοτέχνης. Μπορεί να ξεκινήσει από έναν απλό διάλογο ή μια απλή
παρατήρηση και με ένα πισωγύρισμα (flash back) να μας μπάσει στην

υπόθεση. Καθ’ οδόν θα αναμείξει και τα απαραίτητα περιγραφικά τοπικά
στοιχεία, θα προσπαθήσει να σκιαγραφήσει τον χαρακτήρα των ηρώων,

ώστε να σε μεταφέρει άμεσα στην ατμόσφαιρα της υπόθεσης. Αυτή η
πλοκή είναι άριστη για κινηματογραφική απόδοση, όπου τα περιγραφικά

θα παρουσιάζονται με εικόνες και τα διαλογικά με ζωντανούς διαλόγους,
όπως ο «Βαρδιάνος σα Σπόρκα», η «Νοσταλγός» κλπ.

Ο Κωνσταντίνος Π. Καβάφης τον χαρακτήριζε ως «την κορυφή
των κορυφών» και στο περιοδικό «Νέα ζωή» της Αλεξάνδρειας. Tο 1908

έγραφε: «Εις όσα έργα του εδιάβασα μ΄ έκανεν εντύπωσιν η περιγραφική
του δύναμις. Μου φαίνεται ότι είναι λαμπρά ασκημένος στης περιγραφής

την τριπλήν ικανότητα στο ποια πρέπει να λεχθούν, το ποια πρέπει να
παραλειφθούν, και εις ποία πρέπει να σταματηθή η προσοχή…»

Το μανιφέστο της τέχνης του ο Παπαδιαμάντης το συνοψίζει στις
παρακάτω λίγες γραμμές: «Τὸ ἐπ᾽ ἐμοί, ἐνόσῳ ζῶ καὶ ἀναπνέω καὶ

σωφρονῶ, δὲν θὰ παύσω πάντοτε, ἰδίως δὲ κατὰ τὰς πανεκλάμπρους ταύτας
ἡμέρας, νὰ ὑμνῶ μετὰ λατρείας τὸν Χριστόν μου, νὰ περιγράφω μετ᾽ ἔρωτος

τὴν φύσιν καὶ νὰ ζωγραφῶ μετὰ στοργῆς τὰ γνήσια ἑλληνικὰ ἤθη».
Ας πάρουμε μια γεύση από αυτήν την δεινή συγγραφική του

ικανότητα: «Ὁ σίφων ἐξερράγη, ραγδαῖος ὄμβρος ἔλουσε καταπληκτικῶς
τὴν γῆν καὶ τοὺς βράχους καὶ τοὺς αἰγιαλούς, ὁ ἄνεμος συνεμαζεύθη εἰς τὰ

9