Page 6 - koutsos-papadiamantis
P. 6
9. «ὑψηλὰ ἀπὸ τὰ ἰόχροα ἀκρογιάλια τ᾿ ἀντικρινά».
10. «Καὶ μὲ βαυκαλιστικὸν καὶ γυναικομίμητον τόνον ἐπέφερε»
Γ΄ Το σχήμα Υπερβατόν.
Σχήμα Υπερβατόν έχουμε, όταν μία ή περισσότερες λέξεις
«υπερβαίνουν», δηλαδή μπαίνουν ανάμεσα σε δυο στενά συνδεδεμένες
λέξεις π.χ. ενός επιθέτου και ενός ουσιαστικού. Αυτό το σχήμα το
χρησιμοποιούν κατά κόρο οι εκκλησιαστικοί υμνογράφοι, από όπου
επηρεάστηκε και ο Παπαδιαμάντης. Παραδείγματα:
1.«τρέχουσα εἰς τῆς θαλάσσης τὰ νῶτα
Αντί: τρέχουσα εἰς τὰ νῶτα τῆς θαλάσσης
2. ἐπὶ τῶν κλιτύων καὶ τῶν κοιλάδων ἀγροικίας
Αντί: ἐπὶ ἀγροικίας τῶν κλιτύων καὶ τῶν κοιλάδων
3. «μ᾽ ὅλην τῆς τύχης τὴν καταδρομήν.
Αντί: «μ᾽ ὅλην τὴν καταδρομήν τῆς τύχης.
Διαβάστε το παρακάτω απόσπασμα. Έχει κάποιες δυσκολίες αλλά
δεν είναι αξεπέραστες.
«Ἐνθυμεῖτο τὰ πέντε παιδιά της, τὰ ὁποῖα εἶχε θάψει εἰς τὸ ἁλώνι
ἐκεῖνο τοῦ χάρου, εἰς τὸν κῆπον ἐκεῖνον τῆς φθορᾶς, τὸ ἓν μετὰ τὸ ἄλλο, πρὸ
χρόνων πολλῶν, ὅταν ἦτο νέα ἀκόμη. Δύο κοράσια καὶ τρία ἀγόρια, ὅλα εἰς
μικρὰν ἡλικίαν τῆς εἶχε θερίσει ὁ χάρος ὁ ἀχόρταστος … εἶχε βγάλει τὸ
σουραύλι ἀπὸ τὸ μαρσίπιόν του, καὶ ἤρχισε νὰ μέλπῃ φαιδρὸν ποιμενικὸν
ᾆσμα…. Μία φώκη, βόσκουσα ἐκεῖ πλησίον, εἰς τὰ βαθιὰ νερά, ἤκουσεν
ἴσως τὸ σιγανὸν μοιρολόγι τῆς γραίας, κ᾿ ἐθέλχθη ἀπὸ τὸν θορυβώδη αὐλὸν
τοῦ μικροῦ βοσκοῦ, καὶ ἦλθε παραέξω, εἰς τὰ ρηχά, κ᾿ ἐτέρπετο εἰς τὸν ἦχον,
κ᾿ ἐλικνίζετο εἰς 〈τὰ〉 κύματα». «ΤΟ ΜΟΙΡΟΛΟΓΙ ΤΗΣ ΦΩΚΙΑΣ»
Β. Η συγγραφική του τέχνη
Οι αντιλήψεις του Παπαδιαμάντη σχετικά με την τέχνη δεν
αφίστανται πολύ από το πνεύμα της λειτουργικής τέχνης, την οποία
υπηρέτησε φωνητικά ως ψάλτης, αλλά και γραφικά ως συγγραφέας. Είναι
από τους λίγους που πιστεύουν ότι ζωή και τέχνη δεν είναι δυο άσχετα
πράγματα αλλά δυο αλληλοσυνδεόμενα και αλληλοσυμπληρούμενα. Ο
5