Page 8 - koutsos-papadiamantis

με την παράλληλη προσήλωσή του στην Ορθόδοξη Εκκλησία και τη

λειτουργική της παράδοση, τον έκανε να μοιάζει με κοσμοκαλόγερο.
Μέσα στα περισσότερα διηγήματα του Παπαδιαμάντη, του

συγγραφέα και υμνητή «του ρόδινου νησιού του», γίνεται συχνή αναφορά
στο φυσικό περιβάλλον της Σκιάθου, στις ρεματιές, τις χαράδρες, τα

υψώματα, με διαφορετική το καθένα βλάστηση. Επίσης αναφέρεται συχνά
και η θαλασσινή της διαμόρφωση, με τα αμέτρητα λιμανάκια, τους

κόρφους και τους κάβους, τους γκρεμούς, τις σπηλιές, τα νησάκια, τις
αμμουδιές, τα ακρογιάλια. Αυτές οι αλησμόνητες παιδικές μνήμες

κυριαρχούν στη σκέψη του Παπαδιαμάντη και τις κάνει διηγήματα,
εμπλουτισμένα με τα θρησκευτικά βιώματά του και με τα βάσανα, τους

καημούς και τις μικροχαρές της σκιαθίτικης φτωχολογιάς. Οι ήρωές του
είναι ψαράδες, αγρότες, ιερωμένοι, μετανάστες, πολυφαμελίτες,

εργένηδες, αναξιοπαθούσες χήρες, όμορφες ορφανές, αλλά και
κακάσχημες μάγισσες και διάφορες αγύρτισσες. Ο Παπαδιαμάντης όμως

δεν περιορίζεται στην περιγραφική γοητεία, αλλά εισχωρεί στο δράμα της
ανθρώπινης ψυχής.

Όταν δεν έκανε τέχνη τις παιδικές του αναμνήσεις, έπαιρνε τα
θέματά του από τη ζωή των φτωχογειτονιών της Αθήνας. Το υπόστρωμα

συνήθως είναι θρησκευτικό. Το εξωτερικό περιβάλλον περιγράφεται με
αληθινή λατρεία προς τη φύση. Υπάρχει όμως και μια οξύτατη ψυχολογική

περιγραφή, μια εύστοχη διείσδυση στα βάθη του ψυχικού κόσμου των
ηρώων του, που έκανε τόση εντύπωση, τόσο στους μετέπειτα χρόνους όσο

και στην εποχή του, που πολλοί τον παρομοίασαν με τον Ντοστογιέφσκι.
Από το 1892 ως το 1897, περίοδο όπου η Ελλάδα είδε τη χρεωκοπία,

την πτώση του Τρικούπη και τον αποτυχημένο πόλεμο του '97, ο
Παπαδιαμάντης, αληθινός πατριώτης και ζωντανός άνθρωπος, στηλιτεύει

την κοινωνική διαφθορά και την πολιτική κατάσταση της χώρας. Από το
1897 αρχίζει η τρίτη περίοδος του διηγήματος του Παπαδιαμάντη, που την

ονόμασαν περίοδο λυρισμού και πάθους. Ο εξωτερικός κόσμος υποχωρεί
τώρα για να γίνει σκηνικό περίγραμμα, που μέσα του θα φωτιστούν οι

μορφές του εσωτερικού κόσμου. Ο ζωγράφος γίνεται ποιητής. Ο

7