Page 9 - koutsos-papadiamantis
P. 9
ηθογράφος γίνεται λυρικός, ο σατιριστής δραματικός, ο νοσταλγός
ψυχογράφος και πλάστης ανθρώπινων χαρακτήρων.
Τα διηγήματά του ξεπέρασαν την εποχή του και έγιναν διαχρονικά
για την ελληνική λογοτεχνία. Ο Παπαδιαμάντης δεν κινείται μέσα σε ένα
κλίμα ψεύτικου ρομαντισμού αλλά σε ένα κλίμα γνήσιου λυρισμού.
Ζωντανεύει τη φύση και την κάνει να συμμετέχει ενεργά στη ζωή των
ανθρώπων ως ένα αναπόσπαστο στοιχείο της ζωής τους. Οι άνθρωποι είναι
ένα κομμάτι της φύσης, όπως τα δένδρα, τα πουλιά και τα ζώα.
Η συγγραφική τέχνη του Παπαδιαμάντη δραστηριοποιείται στην
λογοτεχνική παραγωγή σε μυθιστορήματα και κυρίως διηγήματα, χωρίς να
αποκλείουμε και το μεταφραστικό του έργο, οποίο είναι αξιόλογο. Τα
δομικά υλικά τόσο του διηγήματος όσο και του μυθιστορήματος είναι τα
διηγηματικά, τα περιγραφικά και τα διαλογικά. Η επιτυχία του
αφηγηματικού λογοτεχνικού λόγου έγκειται στην επιτυχή μείξη αυτών των
στοιχείων και στην ανάλογη ποσολογία.
Η μεγάλη φυσιολατρία του Παπαδιαμάντη στους τόπους των
παιδικών του αναμνήσεων τον ωθούν στη χρησιμοποίηση πολλών
περιγραφικών στοιχείων, τα οποία μερικές φορές είναι κουραστικά, αλλά
όταν τα προσέξει κανείς περισσότερο γίνονται ευχάριστα. Εξάλλου οι
περιγραφές δεν περιλαμβάνουν μόνο τοπία αλλά και ανθρώπους με τον
χαρακτήρα τους και την νοοτροπία τους, οι οποίες πολλές φορές είναι
συναρπαστικές. Η επιλογή παρουσίασης αυτών των στοιχείων στην
εξέλιξη της υπόθεσης είναι πολύ καίρια και προσεκτική. Με την πρώτη
παρουσίαση ενός τόπου θα γίνει και η περιγραφή του τοπίου και με την
πρώτη παρουσίαση ενός νέου προσώπου θα αναφερθεί και στο παρελθόν
του, αλλά την κατάλληλη στιγμή. Αυτή η κατάλληλη στιγμή είναι το
δείγμα γραφής του Παπαδιαμάντη.
Μια τέτοια παρουσίαση είναι Ομηρική. Ας αναφέρω ένα
παράδειγμα. Όταν ένα αρχοντόπουλο της Τροίας, ο Οθρυονέας,
χτυπήθηκε από ένα κοντάρι στη μάχη και σκοτώθηκε , τότε ο Όμηρος θα
βρει την κατάλληλη στιγμή να πει την ιστορία του. Ξέρετε ποιος είναι
αυτός; είναι σαν να μας λέει: Αυτός ζήτησε από τον Πρίαμο να παντρευτεί
την Κασσάνδρα αλλά ο Πρίαμος του είπε, αν μπορείς να βγεις έξω και να
8