Page 5 - koutsos-papadiamantis

3. «Μυριοπτέρυγος ἀπὸ τὸν νεφελοσκεπῆ καὶ χιονοστέφανον Ἄθω»: Ο Άθως

εδώ είναι «νεφελοσκεπής καὶ χιονοστέφανος», πράγμα που ανταποκρίνεται
στην πραγματικότητα του ορεινού όγκου του Άθω που σκεπάζεται συχνά

άλλοτε από νέφη και άλλοτε από χιόνια στην κορυφή του, που μοιάζουν
με λευκό στεφάνι.

Τα παραδείγματα είναι ατέλειωτα και με αυτά πορεύεται στην
αφήγηση σε όλα τα διηγήματά του: «εἰς τὸ ἀπάτητον ὕψος τοῦ αἰχμηροῦ

βραχώδους προβλῆτος, καὶ ἄτρωτος αὐτὴ ἀπὸ τὸν ὄμβρον καὶ τὸν ἄνεμον,
μεγάλην χάριν, μεμειγμένην μὲ ἄρρητον τρυφερὸν θέλγητρον, εἰς τὸ μικρὸν

βραχοφυτευμένον παρεκκλήσιον» κλπ.
Ακόμη φράσεις όπου κυριαρχεί το ρήμα με την ανάλογη ενέργεια

και δραστηριότητα:
1.«Ὁ βορρᾶς μαίνεται καὶ βρυχᾶται ἀνὰ τὸ πέλαγος τὸ ἁπλωμένον

μαυρογάλανον καὶ βαθύ, τὸ κῦμα λυσσᾷ καὶ ἀφρίζει ἐναντίον τοῦ βράχου.
Κι ὁ βράχος ὑψώνει τὴν πλάτην του γίγας ἀκλόνητος, στοιχειὸ ριζωμένο

βαθιὰ στὴν γῆν, καὶ τὸ ἐρημοκκλήσι λευκὸν καὶ γλαρόν, ὡς φωλιὰ
θαλασσαετοῦ στεφανώνει τὴν κορυφήν του…

2. Τὰ κύματα φρικιοῦν ἠρέμα, καὶ τὸ φωσφόρισμά των ἀνταυγάζει
ἀποχρώσεις ἐρυθροῦ γαροφάλλου

3. Ἔπλευσα, κι ἀπέκαμα, κ᾿ ἐνυκτώθην
Β΄ Οι σύνθετες λέξεις

Η συνθετική ικανότητα, που αποτελεί μέγιστο πλεονέκτημα της
ελληνικής γλώσσας, στον αφηγηματικό λόγο του Παπαδιαμάντη κυριαρχεί

απόλυτα και επί πλέον μας κάνει εντύπωση η ευρηματικότητα και η
πρωτοτυπία των εκφράσεων. Παραδείγματα:

1.«πολυπτυχώτερον ἀπὸ τὴν χρυσοκέντητον ἐσθῆτα τῆς νύμφης»
2. «τὰ μάγουλά της νὰ μηλολονθοῦν»

3. «τῆς ἀμφιλύκης καὶ τῆς αὐγῆς» «αἱ ὧραι τοῦ λυκαυγοῦς»
4. «οἰκοκύρης τῆς πρώτης ἐπὶ τοῦ θαλασσοπλήκτου βράχου οἰκίας»

5.«ἓν σύμπλεγμα χαμηλῶν βράχων ἀποτελοῦν γραφικὴν πολύκολπον νησῖδα
6. «καὶ πᾶν κοίλωμα ἀπετέλει νεοφύτευτον ἄμπελον»

7. «Μοῦ ἔδειξε διὰ χειρονομίας μακρὰν καὶ πολύκλαδον φλασκιάν»
8. «τὴν ὁποίαν τὸ πρωὶ εἶχα ἀντιπρῳρήσει».

4