Page 16 - liamis-pnevmatikizoi
P. 16
50
και ενεργούντος πάθους εν τη ψυχή» . Αντίστοιχοι της εμπαθούς
έξεως συνεπώς είναι οι πειρασμοί, τους οποίους δέχεται η ψυχή.
Αυτή η εμπαθής έξις της ψυχής, καθίσταται «ιός του κέντρου της
51
αμαρτίας προς θάνατον» .
Ο άγιος Θεόληπτος διαφοροποιείται ελαφρώς. Δεν θέλει να
παρουσιάσει τα πάθη ως πραγματοποίηση επιθυμίας κάποιου –
του Διαβόλου στην προκειμένη περίπτωση – εκτός του ανθρώπου.
Τα χαρακτηρίζει «ἑκούσια» , θέλοντας να υπογραμμίσει την
52
ανθρώπινη ευθύνη. Δεν παραθεωρεί το γεγονός ότι ελλοχεύει
μαινόμενη η δαιμονική παράταξη , επισημαίνει όμως με
53
ανάγλυφο τρόπο ότι δανειστήκαμε αλλότρια θελήματα , των
54
οποίων τους τόκους αποτελούν οι «αὐξήσεις τῶν κακῶν ἔργων» .
55
Η υιοθέτηση των εμπαθών θελημάτων οδηγεί στα «παρά φύσιν
56
50 1257C-D Η έξις αποτελεί διά τον άγιον Γρηγόριον εθισμόν της ψυχής εις το
καλόν ή το κακόν.¨Όπως παρατηρεί ο Χαρ. Σωτηρόπουλος «ο άγιος Γρηγόριος ο
Σιναϊτης, συνδέων, και ούτος, εντολάς και αρετάς, θεωρεί τας μεν εντολάς
<ενεργείας>, τας δε αρετάς <έξεις>, (<ώσπερ και τας κακίας κατά συνέχειαν έξεις
λέγουσιν> Φιλοκαλία Δ’ σ.36).Τούτο σημαίνει ότι ο άνθρωπος, ενεργών ή πράττων
τας εντολάς ή μη πράττων αυτάς, εθίζεται είτε εις τας αρετάς είτε εις τας κακίας».
(Οι νηπτικοί Πατέρες περί της κατά Χριστόν τελειώσεως του ανθρώπου, Αθήνα 1991,
38). Ο άγ. Θεόληπτος δεν αποδέχεται ότι το κακό καθίσταται φύση του ανθρώπου,
ούτε και εις το πλέον απομακρυσμένο σημείο από τον Θεό. Κάθε πονηρή επιθυμία
αποτελεί παρά φύσιν δάνειο «ἐκ τοῦ διαβόλου». Ν8, 268, 2, 22.
51 1260C
52 ΜΚ2, 167, 12, 224.
53 Ένθ. ανωτ. 235.
54 Ν8, 267, 2, 24.
55 Ένθ. ανωτ., 31.
56 Π1, 134, 8, 183.
15