Page 5 - anagnostis_kousi

Ο ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ

ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ(ΑΞΙΑ-ΤΟΠΟΣ-ΧΡΟΝΟΣ)

Πληροφορίες για τη ζωή του Ι.Αναγνώστη δεν υπάρχουν πολλές. Τις περισσότερες τις
έχουμε από το ίδιο του το έργο και από την αναλυτική μελέτη του Ι.Τσάρα πάνω στο έργο
του ιστορικού.
Το “Αναγνώστης” μάλλον δεν είναι το αληθινό του επώνυμο,αλλά φανερώνει τη θέση
που είχε μεταξύ των κληρικών. Δηλαδή ανήκε στον κατώτερο κλήρο της εκκλησίας και
στη Θεία Λειτουργία έκανε ανάγνωση αποσπασμάτων από την Παλαιά και την Καινή
Διαθήκη. Την εποχή εκείνη η θέση του θεωρούνταν πολύ σημαντική.
Γνωρίζουμε ότι ήταν παρών στην άλωση της Θεσσαλονίκης από τους Τούρκους το 1430.
Στο έργο του “Διήγησις περί της τελευταίας αλώσεως της Θεσσαλονίκης” καταγράφει
βιώματα, γεγονότα, καταστροφές, προσωπικές εμπειρίες, τραύματα και κυριαρχεί το
συναίσθημα. Έχουν γραφτεί πολλά ιστορικά έργα για την άλωση του 1430, αλλά το έργο
του Αναγνώστη έχει πολύ μεγάλη αξία γιατί είναι ο μόνος ιστορικός που ήταν αυτόπτης
μάρτυρας στην άλωση. Δεν αναλύει συγκεκριμένα περιστατικά,αλλά κάνει μια γενική
παρουσίαση των συμβάντων. Γι'αυτό το λόγο τα μόνα πρόσωπα που αναφέρονται (και
αυτά για να βοηθήσουν στη συνολική εξιστόρηση της άλωσης) ειναι ο αρχιεπίσκοπος
Θεσσαλονίκης Συμεών, ο διάδοχος του Γρηγόριος, ο στρατηγός της Δύσης, ο άρχοντας
των Σέρβων και φυσικά ο Μουράτ.
Ο ιστορικός μετά την άλωση επέστρεψε στην έρημη Θεσσαλονίκη, έπειτα από εντολή
του Μουράτ να επιστρέψουν οι Θεσσαλονικείς αιχμάλωτοι πίσω στην πατρίδα τους για
να τη ζωντανέψουν ξανά. Τότε μάλλον ξεκινάει και τη συγγραφή του έργου του. Κανένα
στοιχείο δε μας βοηθάει να ορίσουμε την ακριβή περίοδο συγγραφής. Υποθέτουμε ότι
άρχισε να γράφει το χρονικό σύντομα μετά την άλωση, καθώς δεν έχει προλάβει να
συλλέξει ολοκληρωμένο υλικό και γι' αυτό παρουσιάζει μόνο όσα βίωσε ο ίδιος. Το έργο
του ανήκει στην υστεροβυζαντινή ιστοριογραφία.
Ο λόγος που καταγράφει τα γεγονότα είναι αφένος γιατί του το επιβάλλει ένας φίλος
του με υψηλή θέση και αφετέρου γιατί δε θέλει να μείνουν στη σιωπή και να ξεχαστούν
όσα έζησε.