Page 9 - andrikos-eistomnima

από τον περίφημο Πρωτοψάλτη Νικόλαο Παπαγεωργίου ο οποίος έδρασε κατά βάση στη

26
Λέσβο , και συνέθεσε όχι μόνο το Εἰς τὸ μνῆμα αλλά και όλη τη σειρά των Αίνων του Γ΄
Ήχου με τρόπο πλούσιο από πλευράς τροπικού περιεχομένου και παράλληλα

αναπαραστατική διάθεση όσον αφορά στο αισθητικό μέρος. Η εν λόγω εκδοχή εντοπίζεται
σε χειρόγραφο του 1928 27 , στην ιδιόχειρη συλλογή του σχετιζόμενου με τον ίδιο,

Πρωτοψάλτη στην Αγιάσο της Λέσβου, Παναγιώτη Καβάδα το 1936 , στο χειρόγραφο
28
29
τετράδιο του περίφημου Σταύρου (Τίτου) Ξηρέλλη , καθώς και στην χειρόγραφη συλλογή
30
του μαθητή του Παπαγεωργίου στην Θεσσαλονίκη Δημητρίου Γιάκου . Παράλληλα, σώζεται
ηχογράφηση της εν λόγω εκδοχής από τον Πρωτοψάλτη Μυτιλήνης και μαθητή του

Παπαγεωργίου Μιχαήλ Καρύκα (τέλη δεκαετίας 1950-μέσα δεκαετίας 1960) . Εκτός από
31
την εν λόγω περίπτωση, στη Λέσβο αξίζει να σταθεί κανείς χάρη και σε δύο ακόμη εκδοχές

που παραδίδει σε χειρόγραφά του ο σπουδαίος δάσκαλος και συνθέτης Γεώργιος Κρητικός .
32
33
Η μία εξ αυτών παρουσιάζεται ως αυτόνομη σύνθεση του ιδίου , ενώ η άλλη εκδοχή
εμπεριέχεται σε μια σειρά μελοποίησης των Αίνων του Γ΄ Ήχου από τον Κρητικό «κατά
34
μίμησιν» του Νικολάου Παπαγεωργίου . Η εν λόγω σειρά φέρει όντως μέρος του
φρασεολογικού περιεχομένου της αντίστοιχης μελοποίησης του Παπαγεωργίου,

εμπλουτισμένη ωστόσο με αυτόνομο-πρωτογενές φρασεολόγιο του Γεωργίου Κρητικού. Και
οι δύο λοιπόν συνθέτες που δρουν στη Λέσβο στο α΄ μισό του 20ού αιώνα συνθέτουν το Εἰς

τὸ μνῆμα καταφεύγοντας σε συνθετικές πρακτικές με απώτερο στόχο την δημιουργία
ηχητικού περιβάλλοντος κατάλληλου στο να αναδείξει απεικονιστικά το ιδιαίτερο νόημα του

υμνογραφικού κειμένου.

Σύμφωνα με συνέντευξη του τέως Άρχοντος Πρωτοψάλτου Λεωνίδα Αστέρη στον
Νίκο Ανδρίκο, η χρήση αντίστοιχων μελοποιητικών τεχνικών εκ μέρους του Πρίγγου
οφείλεται σε αποδόσεις του δασκάλου του Πρίγγου και περίφημου Πρωτοψάλτη στην Αγία

26 Ο Νικόλαος Παπαγεωργίου καταγόταν από το Σκαλοχώριον Κοζάνης (Ανασελίτσα) και διετέλεσε, μεταξύ
άλλων, Πρωτοψάλτης Πριγκίπου (Κων/λεως), και Μητροπόλεων Μυτιλήνης, Σισανίου, Καστοριάς, Φλωρίνης
και Αγίου Θεράποντος Μυτιλήνης. Βλ. Αρχείο Πολύδωρου Αμπατζή (2), σ. 57, 92, 142. Για τη δράση και το
έργο του Παπαγεωργίου στη Λέσβο, βλ. Ανδρίκος 2011: 127-128.
27 Αρχείο Πολύδωρου Αμπατζή (1), σ. 29-30. Βλ. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ.
28 Αρχείο Βασιλείου Χατζηλεωνίδα, σ. 22-23. Βλ. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ.
29 Αρχείο Τίτου Ξηρέλλη. Ο φημισμένος βαρύτονος του λυρικού τραγουδιού και συνθέτης Τίτος Ξηρέλλης σε
νεαρή ηλικία και προτού φύγει από τη γενέτειρά του Λέσβο, υπήρξε μαθητής του Παπαγεωργίου. Βλ.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ.
30 Αρχείο Αχιλλέα Τίγκα. Βλ. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ.
31 Σχετικά με τον Καρύκα, βλ. Ανδρίκος 2011: 128-129.
32 Για το έργο και τη δράση του Κρητικού, βλ. Ανδρίκος 2015: 214-215, Ανδρίκος 2011: 129-130, καθώς και
Ανδρίκος (2020).
33 Αρχείο Ιωάννου Κακασαδέλλη. Βλ. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ.
34 Αρχείο Δημητρίου Τσακύρη. Βλ. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ.

9