Page 6 - andrikos-eistomnima

αντιληπτός από το κοινό ο χαρακτήρας του κάθε προσώπου μέσω ενός διακριτού

5
ηχοχρώματος .
Το πρώτο κρίσιμο ερώτημα που εγείρεται σε ιστορικό επίπεδο, αφορά στο ποσοστό

της πρωτοτυπίας της εν λόγω σύνθεσης. Με άλλα λόγια, θα πρέπει να διερευνηθούν οι τυχόν
μελοποιητικές πηγές αναφοράς του Πρίγγου σε παλαιότερα πρότυπα καθώς και η περαιτέρω

ιστορική-αισθητική ένταξη του ιδίου στους χώρους προέλευσής τους. Ήταν άραγε η πρώτη

φορά που συντίθεται το εν λόγω στιχηρό κατ’ αυτόν τον τρόπο ή μήπως υπήρξαν και άλλες
αντίστοιχες απόπειρες; Αν ναι, συμπορεύονται αισθητικά ή και δομικά με εκείνη του Πρίγγου;
Ακολουθούν τα ίδια συνθετικά (τροπικά, μελωδικά, μελισματικά, ρυθμικά) εργαλεία ή μήπως

κινούνται προς μια εντελώς διαφορετική κατεύθυνση;

Είναι γεγονός πως ειδικά από τα μέσα του 19ου αιώνα και εξής θα αναδυθούν
επιμέρους κέντρα μουσικής δράσης και συνθετικής παραγωγής με χώρο προέλευσης την

Οθωμανική περιφέρεια. Εκεί θα αναπτυχθούν τοπικά αλλά και ιδιοπρόσωπα σε πολλές
περιπτώσεις συνθετικά και ερμηνευτικά πρότυπα, τα οποία θα προσδώσουν μια προοδευτική

διάθεση στη μουσική πραγματικότητα της εν λόγω περιόδου, κυρίως χάρη στην ευχέρεια

εγκόλπωσης και λειτουργικής αξιοποίησης εκ μέρους των, δομικών στοιχείων και υφολογικών
χαρακτηριστικών με χώρο προέλευσης το ευρύτερο αστικό μουσικό περιβάλλον της εποχής.
Καταλυτικό ρόλο στην όλη διαδικασία έπαιξε και ο αναλυτικός-προσδιοριστικός χαρακτήρας

της Νέας Μεθόδου, η οποία κατέστη το μέσο σημειογραφικής αποτύπωσης εκλεπτυσμένων

6
μελωδικά σχημάτων και μοτίβων τα οποία εντοπίζονται στις εν λόγω ιδιωματικές εκδοχές .
Αν και η «κατ’ έννοιαν μελοποίηση» ή αλλιώς ο «κατά τα νοούμενα τονισμός» έχει εισαχθεί

δυναμικά ήδη από την εποχή του Ιακώβου Πρωτοψάλτου στο στιχηράριο , η συγκεκριμένη
7
πρακτική θα εδραιωθεί καθολικά σε όλο το φάσμα της μελοποιητικής παραγωγής του β΄ μισού

8
του 19ου αιώνα και των αρχών του 20ού . Έτσι, υμνογραφικές περιπτώσεις με διαλογικό
περιεχόμενο θα δώσουν συχνά την αφορμή σε μελοποιούς, ώστε να αναπαραστήσουν κατά τη

λογική του word painting το εξιστορούμενο συμβάν, μέσω της ρομαντικού-νατουραλιστικού
τύπου δημιουργίας μιας σειράς από κατάλληλα ηχοχρωματικά περιβάλλοντα.

5 Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί η σύνθεση του Franz Schubert, Erlkönig, D. 328 για φωνή και πιάνο σε
ποίηση του Johann Wolfgang von Goethe (1749-1832). Οι τέσσερις χαρακτήρες οι οποίοι πρωταγωνιστούν
στο έργο -ο αφηγητής, ο πατέρας, ο γιος και ο Erlkönig- αποδίδονται από έναν μόνο τραγουδιστή. Ο Schubert
συνέθεσε για κάθε χαρακτήρα σε διαφορετικό φωνητικό εύρος προσδίδοντας στον καθένα ξεχωριστά τις δικές
του μελωδικές αλλά και ρυθμικές αποχρώσεις. Ενδεικτικά για το θέμα των Lieder, βλ. Gibbs 1995: 115-135,
Rosenwald 1993: 52-65, Hallmark 2011: 3-33, καθώς και Joseph-Machlis (2003).
6 Ανδρίκος (2015).
7 Παπαδόπουλος 1890: 315-316.
8 Σχετικά με το συγκεκριμένο θέμα, βλ. Ανδρίκος 2015: 199-216.

6