Page 3 - xaxopoulou-ypati

τη Θεσσαλία το Ευαγγέλιο και ιδρύεται η πρώτη επισκοπή από την άγιο Ηρωδίωνα, ο
οποίος φτάνει στην πόλη λόγω της ύπαρξης ισχυρής εβραϊκής κοινότητας. Κατά τη
βυζαντινή περίοδο συνεχίστηκε η ένδοξη ιστορία των αρχαίων Αινιάνων και σε ορισμένα
σημεία αυτή ξεπεράστηκε σύμφωνα με το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει ο καθηγητής
κ. Γόνης στο πόνημά του με τίτλο «Η Βυζαντινή Υπάτη» («ΥΠΑΤΗ» τεύχος 17-19). Εδώ να
αναφέρουμε ότι επί Ιουστινιανού ενισχύθηκαν σημαντικά τα τείχη της πόλης, ενώ από τα
ου
ου
μέσα του 9 αιώνα η πόλη αναφέρεται ως «Νέαι Πάτραι». Στα τέλη του 13 αιώνα
καθίσταται πρωτεύουσα ενός κρατιδίου, που περιλάμβανε περιοχές της Στερεάς και
ολόκληρη τη Θεσσαλία, γνωστού ως «δεσποτάτου της Μεγαλοβλαχίας».
Στις αρχές του επόμενου αιώνα Καταλανοί μισθοφόροι, που ακολουθούσαν τους
Φράγκους, επαναστατούν εναντίον τους, συγκρούονται και μετά από νικηφόρα σφοδρή
μάχη επικρατούν και ιδρύουν το Δουκάτο Αθηνών και Νέων Πατρών. Η Υπάτη
ισχυροποιείται με νέα έργα στο κάστρο της και συνεχίζει να παίζει σημαντικό διοικητικό
ρόλο στην περιοχή για εβδομήντα περίπου χρόνια, μέχρι το1387 περίπου, οπότε πέφτει
στα χέρια των Φλωρεντίνων. Σύμφωνα με την παράδοση τότε περίπου ιδρύθηκε το
Μοναστήρι του Αγάθωνος, το οποίο διοικητικά υπαγόταν στη Μητρόπολη των Νέων
Πατρών (Υπάτης) και έμελλε να διαδραματίσει ένα σημαντικό ρόλο στη θρησκευτική,
κοινωνική, μορφωτική, πολιτιστική αλλά και την οικονομική ζωή της πόλης και όλης της
περιοχής.
Εκείνα τα χρόνια όμως τουρκικά φύλα λυμαίνονταν τα εδάφη της ήδη αδύναμης
βυζαντινής αυτοκρατορίας προκαλώντας διάφορες συγκρούσεις. Σε μία από αυτές, στο
Κοσσυφοπέδιο, μεταξύ Σέρβων και Τούρκων σκοτώθηκαν ο αρχηγός των Σέρβων Λάζαρος
και ο σουλτάνος Μουράτ Β΄. Τον Μουράτ Β΄ διαδέχθηκε ο Βαγιαζήτ Α΄, ο οποίος
εκστράτευσε εναντίον της Ελλάδας και αφού κατέλαβε τη Θεσσαλία γίνεται κύριος και της
περιοχής της Υπάτης το 1393.

ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ
Οι Οθωμανοί αφού κατέλαβαν την πόλη, τη μετονόμασαν σε Πατρατζίκ (Μικρή Πάτρα)
και επισκεύασαν και ενίσχυσαν την οχύρωσή της. Σε κάθε οχυρή θέση που καταλάμβαναν,
εντός των ακροπόλεων και των φρουρίων δεν επιτρεπόταν η κατοίκηση των Ελλήνων ούτε
καν η διανυκτέρευση σ’ αυτά. Ενδεικτική της δυσπιστίας των Οθωμανών απέναντι στους
ραγιάδες είναι η φράση «ποτέ πίστη στον άπιστο και ποτέ εξουσία σ’ αυτόν». Σ’ όλα τα
φρούρια υπήρχαν στρατιωτικοί διοικητές ή φρούραρχοι (ζιντζιρταραγάδες), διορισμένοι
από την Πύλη έχοντας στην υπηρεσία τους εις μεν την Ασία τοπικά άτακτα στίφη, εις δε
τις κτήσεις τους στην Ευρώπη και τα νησιά, Τουρκαλβανούς.
Τότε, όπως αναφέρει ο Δημήτριος Αινιάν στο έργο του «Ἀναμνήσεις μιᾶς θερινῆς
νυκτός ἐν Ὑπάτῃ», «Ἡ πόλις ἐκυριεύθη, ἀλλ᾽ ἐκ τῶν κατοίκων αὐτῆς ὀλίγοι διεσώθησαν καί
ἐτοποθετήθησαν εἰς τό ἀπέναντι κείμενον προάστειον, ὀνομαζόμενον Κοπάνου». Η
συνοικία αυτή αναπτύχθηκε γύρω από την εκκλησία της Παναγίας του Κοπάνου.
Πρόκειται για την παλιά εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής, το «Σαραντάρι», όπως είναι
γνωστό, όπου ενταφιάστηκε ο μητροπολίτης Νέων Πατρών Ιωσήφ(1650- 1655 μ.Χ), και η

2