Page 8 - xaxopoulou-ypati

Εταιρείας, στην Οδησσό της Ρωσίας, που γρήγορα εξαπλώθηκε σε όλες τις περιοχές της
οθωμανικής Αυτοκρατορίας, όπου ζούσαν Έλληνες.
Οι σχέσεις μεταξύ μουσουλμάνων και χριστιανών σε όλη τη διάρκεια του οθωμανικού
ζυγού παρουσίαζαν διακυμάνσεις με αποτέλεσμα κατά καιρούς να εκτρέπονται με
διάφορες αφορμές καταλήγοντας σε φρικτά γεγονότα. Ένα τέτοιο γεγονός είναι η σφαγή
του Γρηγορίου, Επισκόπου Νέων Πατρών, το 1711 από αλλόφρονες μουσουλμάνους την
παραμονή του Ακαθίστου Ύμνου την ώρα που λειτουργούσε στον Ιερό Ναό του Αγίου
Νικολάου, μπροστά στην Αγία Τράπεζα παρουσία του ποιμνίου του. Αντίθετα, το 1721 στο
διάδοχό του Νικηφόρο επιτράπηκε να ξαναχτίσει το παλιό σπίτι της μητρόπολης και να
επισκευάσει το ταβάνι της εκκλησίας.
Το διάστημα αυτό στο γειτονικό μοναστήρι λειτουργούσε η περίφημη Σχολή Αγάθωνος.
Σε αυτή δίδαξαν επιφανείς λόγιοι και μορφωμένοι μοναχοί, σε μοναχούς, ιερείς αλλά και
ου
κατοίκους της περιοχής. Στα μέσα του 18 αιώνα, μεγάλος σεισμός που σημειώθηκε στην
περιοχή προκάλεσε την κατάρρευση σημαντικού τμήματος του ναού της Μονής και
καταστράφηκαν πολλά από τα κελιά της. Ο Δημάκης Χατζή-Αναγνώστου Οικονόμου από
το Μαυρίλο, ο οποίος ήταν προεστός της επαρχίας Πατρατζικίου και μυημένος στη Φιλική
Εταιρεία, ενίσχυσε οικονομικά την ανοικοδόμηση του μοναστηριού αφού πρώτα
εξασφάλισε την έκδοση ειδικής άδειας από την Υψηλή Πύλη. Στο παρεκκλήσι του Αγίου
Χαραλάμπους, προς ένδειξη ευγνωμοσύνης οι μοναχοί απεικόνισαν σε τοιχογραφία το
Δημάκη να κρατά το ομοίωμα της εκκλησίας με την επιγραφή «ΑΡΧΩΝ ΔΗΜΑΚΗΣ». Το
πρόσωπό του, όπως επίσης και η ένδειξη «νέος κτίτορας» καταστράφηκαν από τους
οπλαρχηγούς Κοντογιανναίους, οι οποίοι τα έξυσαν με μαχαιριές, λόγω της έχθρας που
έτρεφαν εναντίον της οικογένειας των Χατζαίων. Η εικόνα αποκαταστάθηκε στα νεότερα
χρόνια από τον Υπαταίο καταξιωμένο ζωγράφο Άλκη Κεραμίδα.
Ταυτόχρονα με την ανοικοδόμηση της Μονής, το 1806 στην Υπάτη, με γενναία
χρηματοδότηση του Δημάκη ανακατασκευάστηκε εκ θεμελίων ο ναός του Αγίου
Νικολάου, χωρίς βέβαια να λείπουν κάποιες βίαιες αντιδράσεις φανατικών
μουσουλμάνων. Μέσα σ΄ αυτό το κλίμα ο Δημάκης κατάφερε επίσης να μεταφέρει τη
σχολή της Αγάθωνης στην Υπάτη, όπου γνώρισε μεγάλη ακμή. Σ΄ αυτήν κάλεσε να διδάξει
το Ζαχαρία Αινιάνα, επίσης από το Μαυρίλο, ο οποίος άλλαξε το πραγματικό του όνομα,
που ήταν Αναγνώστου ή Αναγνωστόπουλος, ορμώμενος από ένα πνεύμα αρχαιολατρείας
που επικρατούσε εκείνη την εποχή. Ήταν γνωστός λόγιος και ιερέας, πατέρας του
Γεωργίου, του Χριστόδουλου και του Δημητρίου, τριών μεγάλων πνευματικών
προσωπικοτήτων της Φθιώτιδας, αλλά και ανδρών με μεγάλη δράση κατά την
επανάσταση και τα πρώτα μετεπαναστατικά χρόνια. Μετά την αναχώρηση του Ζαχαρία
Αινιάνα για την Κωνσταντινούπολη, η Σχολή άρχισε να παρακμάζει.
Σταδιακά οι χριστιανοί της πόλης, που λόγω της οθωμανικής κυριαρχίας την είχαν
εγκαταλείψει, επιστρέφουν και εγκαθίστανται και στις τρεις συνοικίες της, την
Κουρναρίτσα, στα νότια της πόλης, την συνοικία του Βαρουσίου, στα βορειοανατολικά και
την συνοικία του Μεσαλά, στα βορειοδυτικά, στην οποία αξίζει να σημειωθεί ότι ζούσε ο
εβραϊκός πληθυσμός της πόλης.

7