Page 4 - xaxopoulou-ypati

οποία αναστηλώθηκε το 1890, καταστράφηκε από τους Γερμανούς, ξαναχτίστηκε μετά τη
Γερμανική κατοχή και σήμερα λειτουργεί ως ξωκκλήσι στο γνωστό μας κατάφυτο ύψωμα.
Κάποιες άλλες οικογένειες, κυρίως ευγενών, προβλέποντας ισχυρή παρουσία Τούρκων
στην πόλη λόγω της θέσης της και κατ᾽ επέκταση του ρόλου της, για να αποφύγουν την
καταδυνάστευση, κατευθύνθηκαν σε γειτονικές περιοχές. Μεταξύ αυτών ήταν και η
οικογένεια Χατζή–Αναγνώστου Οικονόμου, γνωστή από την μετέπειτα σημαντική της
παρουσία στην περιοχή, που εγκαταστάθηκε στο Μαυρίλο του Τυμφρηστού.
Άμεση συνέπεια της οθωμανικής κατάκτησης ήταν η διακοπή κάθε οικονομικής
δραστηριότητας. Οι επαγγελματίες εγκατέλειψαν τα εργαστήριά τους και η ύπαιθρος
ερημώθηκε. Οι Οθωμανοί όμως, επειδή υπήρχε ανάγκη για επανεκκίνηση της οικονομίας
και συγκεκριμένα είχαν ανάγκη από εργατικά χέρια, σταμάτησαν εν μέρει το βίαιο
εξισλαμισμό και περιορίστηκαν σε ταπεινώσεις και καταπιέσεις, επιδεικνύοντας κάποια
ανεκτικότητα έναντι των χριστιανών. Ακόμη εκμεταλλευόμενοι το μίσος των Ορθοδόξων
προς τους Δυτικούς, παραχώρησαν προνόμια στην εκκλησία. Ενδεικτική είναι η στάση του
ίδιου του Μωάμεθ Β΄ του Πορθητή, ο οποίος έχρισε το Γεννάδιο, γνωστό ανθενωτικό, ως
οικουμενικό πατριάρχη Κωνσταντινούπολης. Άμεσο αποτέλεσμα αυτής της στάσης ήταν
και η διατήρηση της Επισκοπής Νέων Πατρών με καθεδρικό ναό τον Άγιο Νικόλαο, στο
δυτικό μέρος της πόλης, αφού ο ναός του Αγίου Γεωργίου, ο οποίος είχε χρησιμοποιηθεί
από τους Καταλανούς ως έδρα του καθολικού επισκόπου τους, είχε μετατραπεί από τους
Τούρκους σε τζαμί.
Σύμφωνα με το οθωμανικό διοικητικό σύστημα η πόλη έγινε έδρα καζά. Ο καζάς
αποτελούνταν από ομάδες χωριών, τους ναχιγιέδες, και ο ίδιος αποτελούσε τμήμα μιας
ευρύτερης περιφέρειας, του Σαντζακίου. Συγκεκριμένα, ο καζάς Πατρατζικίου υπαγόταν
στο Σαντζάκι των Τρικάλων αρχικά και αργότερα της Ναυπάκτου, ενώ ο καζάς του
Ζητουνίου (Λαμίας),του άλλου σημαντικού κέντρου της περιοχής Φθιώτιδας, υπαγόταν
2
στο Σαντζάκι του Ευρίπου .
Κατά τους κανόνες της Οθωμανικής διοίκησης, η Υπάτη (Πατρατζίκι) είχε διπλή
διοίκηση:
α. Την οθωμανική, που διοριζόταν από την κεντρική εξουσία (Υψηλή Πύλη) της
Κωνσταντινούπολης, με πρώτο στην ιεραρχία το διοικητή του καζά, οποίος αρχικά
ονομαζόταν σούμπασης κι αργότερα βοεβόδας. Ήταν ο ανώτερος πολιτικός και
στρατιωτικός διοικητής της περιοχής, υπεύθυνος να εισπράττει τον κεφαλικό φόρο,
διάφορους δασμούς, δικαστικά τέλη και να επιβάλλει την τάξη. Δεύτερος στην ιεραρχία
ήταν ο καδής ή κατής, ο δικαστής της περιοχής, από την ονομασία του οποίου και η
περιφέρεια ονομαζόταν Καδηλίκι.
β. Τη χριστιανική, που εκλεγόταν μεν από την εγχώρια χριστιανική κοινότητα αλλά
κατόπιν η εκλογή της επικυρωνόταν από την τουρκική αρχή και τελούσε υπό τον έλεγχο
του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Οι αντιπρόσωποι της χριστιανικής διοίκησης

2 Την Τουρκική διοίκηση παρουσιάζει ο Κων. Κοτσίλης, στο τεύχος αρ. 5 του περιοδικού «Υπάτη» (Ιούνιος
1981) με τίτλο «Η Τουρκική Διοίκηση και ο Καζάς Πατρατζικίου (Επαρχία Υπάτης)»

3