Page 8 - vasileiadis-katixisi

του στάσης έναντι της θρησκείας γιατί θεωρήθηκε ως παθολογικό
φαινόμενο παιδικής εξάρτησης που δεν έχει παραμεριστεί, δεν ανέπτυξε

κάποια συγκεκριμένη θεωρία περί της θρησκευτικής εξέλιξης του ατόμου.
Αλλά στην ψυχανάλυση απαντώνται ορισμένες έννοιες που βοηθούν
στην διασαφήνιση της θρησκευτικής εξέλιξης όπως είναι π.χ.: η διάκριση
μεταξύ συνειδητού και ασυνείδητου, η θεωρία των ορμών, το πρόβλημα
της καταπίεσης, η διάκριση των διαδοχικών σταδίων και συγκρούσεων και

22
ο σχηματισμός των ψυχικών δομών .
EriksonE. Ο Erikson καθιέρωσε δύο βασικές έννοιες <<βασική
εμπιστοσύνη>> και <<ταυτότητα>> . Μίλησε για στάδια εξέλιξης του
ατόμου και τα οποία τα εντάσσει σ’ ένα <<κύκλο ζωής>>, που ακολουθεί
μια προκαθορισμένη εξελικτική ιστορία . Αν η συγκεκριμένη σειρά δεν
23
ολοκληρωθεί, το άτομο θα υποστεί κάποιες παθολογικές συνέπειες. Εμείς
θα εστιάσουμε στο στάδιο της εφηβικής ηλικίας όπου κυριαρχεί το δίπολο
ταυτότητα-σύγχυση . Αυτές οι δύο έννοιες αποτελούν ένα πόλο μεταξύ
24

τον θαυμάζει και να τον φοβάται. Αποδεικνύει με αυτήν την λογική σκέψεων ο Φρόυντ ότι η
θρησκεία είναι μια αυταπάτη βασισμένη στους ανθρώπινους πόθους.>>
22. Κορναράκης Κ. Ι., Εγχειρίδιον Ποιμαντικής Ψυχολογίας, Θεσσαλονίκη 2011, σ. 53: <<Ο
Freudεχαρακτήρισε το ασυνείδητο (την μη συνειδητή ψυχική περιοχή) με τον επιστημονικό
όρο <<αυτό>> (Es), ενώ τη συνειδητή ψυχική περιοχή, που εκφράζεται με ενιαίο τρόπο και
<<φαινομενικά>> ρυθμίζει την όλη συμπεριφορά του ανθρώπου, ως <<Εγώ>> (Ich).>>
23. -----------, Μάθημα ΑΨ03: Έρικ Έρικσον – ErikErikson (1902-1994), ο ψυχολόγος της
ελπίδας, https://oiko.wordpress.com/2012/01/31/%CE%AD%CF%81%CE%B9%CE%BA-
%CE%AD%CF%81%CE%B9%CE%BA%CF%83%CE%BF%CE%BD-erik-erikson-1902-1994-
%CE%BF-%CF%88%CF%85%CF%87%CE%BF%CE%BB%CF%8C%CE%B3%CE%BF%CF%82-
%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B5%CE%BB%CF%80/:<<ο Erikson περιγράφει τον
αντίκτυπο της κοινωνικής εμπειρίας κατά τη διάρκεια ολόκληρης της ζωής.>>
24. Αγγελίδου Α., Ψυχοκοινωνικά Στάδια Ανάπτυξης Του Εrikson,
http://www.maziboroume.gr/artrha-blog/item/226-psyxokoinonika-stadia-anaptyksis-tou-
erikson.html:<< Ταυτότητα vs Σύγχυση ρόλων (εφηβεία): Στη φάση αυτή το άτομο έχει
αποκτήσει την αφηρημένη συλλογιστική και μπορεί να διαμορφώνει θεωρίες και
φιλοσοφικά συστήματα που συνενώνουν σε ένα αρμονικό σύνολο αντιθετικές πτυχές της
κοινωνικής συμβίωσης, Μπορεί μέσα από αυτή τη διαδικασία να συνθέσει ένα πρότυπο
ιδεώδους κοινωνίας. Αν ο έφηβος μπορέσει να συνενώσει σε ένα ενιαίο σύνολο όλες τις
προηγούμενες εμπειρίες του και να δώσει την προοπτική της συνέχειας θα αποκτήσει μια
ικανοποιητική ταυτότητα. Χρειάζεται μια σαφή εικόνα για το ποιος είναι, από πού έρχεται,
τι στόχους έχει. Στην περίπτωση που το άτομο στο σημείο αυτό αποπροσανατολιστεί και δε
διαμορφώσει μια σαφή εικόνα του Εγώ του, καταλαμβάνεται από κρίση ταυτότητας και
κρίση ρόλων. Στην περίπτωση που πάνε όλα καλά σε αυτό το στάδιο το άτομο αποκτά
αυτοπεποίθηση για την εσωτερική του ομοιομορφία και φανερώνει ενδείξεις καλής
σταδιοδρομίας. Στην αντίθετη περίπτωση υπάρχει δυσκολία ανάληψης ρόλων, έλλειψη
προτύπων και αίσθηση ευτέλειας.>>

7