Page 4 - kampa-kontoglou

διαρρηγνύει τις σχέσεις με το οντολογικό υπόβαθρο από το οποίο εκπηγάζουν οι
μορφές του. Δημιουργεί έργα με πλήρη συνέπεια, η οποία προκύπτει αβίαστα μέσα

από την ίδια την προσωπικότητά του. Σύμφωνα με τον Τριανταφυλλόπουλο:

ό,τι βγήκε από το χέρι του εικόνα, ή γραπτό έχει τη σφραγίδα του γνήσιου, του

αψευδούς, του αψιμυθίωτου […] εκπήγασαν από μιαν ατόφια στάση ζωής, που
5
προερχόταν από συνείδηση και βίωση της Ορθοδοξίας.

Στην παρούσα μελέτη θα επιδιώξω να αναδείξω ορισμένες αρχές του έργου

του Κόντογλου, την αλληλεπίδραση της τέχνης με τη γενικότερη κοσμοθεωρία που ο
ίδιος υιοθετεί. Θα αναδειχθεί έτσι το θεωρητικό υπόβαθρο που συνέχει το έργο του

και το καθιστά αυθεντικό και διαχρονικό, καθώς αυτό που εν τέλει κατάφερε ήταν να

ξεπεράσει τις συνοριακές γραμμές που ορίζει η ιστορία της τέχνης. Η βυζαντινή τέχνη

αναδείχθηκε ως μορφή ζώσα που δύναται να ανανεωθεί μέσα από την απλότητά της,

να διατρανωθεί και να εκβάλλει στο παρόν και στο μέλλον. Φτάνει μάλιστα
ολοζώντανη στις μέρες μας μέσα από τον σύγχρονο νεοβυζαντινισμό. Έχει

ενδιαφέρον να εντοπίσουμε την παρουσία της στη σύγχρονή μας τέχνη και να

προβληματιστούμε σχετικά με τους όρους και τις προϋποθέσεις της. Πώς
μεταλλάσσεται η ατόφια τέχνη του Κόντογλου και πώς διαμορφώνεται η δική μας;

Ποιες είναι πλέον οι αρχές της, ο λόγος και η ουσία της;

Τέχνη και πραγματικότητα

Ξεκινώντας την περιδιάβασή μας στο θεωρητικό υπόβαθρο της κοντόγλειας
καλλιτεχνικής διαδικασίας, θα αναφερθούμε στη σχέση που έχει η τέχνη με την

εξωτερική-απτή πραγματικότητα. Στον επίλογο του έργου Βασάντα η φράση του

Κόντογλου αναδεικνύει το θεμέλιο της σκέψης του για τη σχέση αυτή:

απ’ την Τέχνη περιμένουμε και δεχόμαστε συγκίνηση άλλου π ο ι ο ύ , παρά
τη συγκίνηση που μπορεί να μας δώσει η ζωή.

5 Τριανταφυλλόπουλος Δημήτρης, «Πελιδνός ο παράφρων τύραννος»: Αρχαιολογικά στον
Παπαδιαμάντη, Αθήνα: Νεφέλη, 1996, σ. 48.

[3]