Page 6 - patsis_orthodoxia
P. 6
προς την ηγεσία της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αμερικής, ενώ φαίνεται δίκαιη, ω-
στόσο είναι μονομερής διότι δεν συμπεριέλαβε τις πραγματικές αιτίες ανάπτυξης του
ρατσιστικού φαινομένου και δεν προσπάθησε να ερμηνεύσει τις ιδιαιτερότητες της α-
ντίδρασης των «Λευκών» του Νότου έναντι των υπολοίπων κοινωνικών ομάδων.
Β΄ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: Εθνοφυλετισμός και Εκκλησία.
Βασική συνιστώσα του φυλετισμού είναι ο εθνοφυλετισμός, ο οποίος στην θρη-
σκευτική μορφή του προσδίδει στην τοπική Εκκλησία εθνικούς προσδιορισμούς. Βέ-
βαια, η αρχή των εθνοτήτων ιστορικά συνοδεύτηκε με την προσπάθεια λαϊκής εξέγερ-
σης έναντι της ανελευθερίας και της μακρόχρονης δουλείας με σκοπό την αυτοδιά-
θεση, γρήγορα όμως μετατράπηκε σε σημαντικό πολιτικό ιδεολόγημα, που συνέβαλε
τα μέγιστα στην δημιουργία του νέου ευρωπαϊκού χάρτη των κρατών. Η έννοια του
12
έθνους καθίσταται με αυτόν τον τρόπο ένα νέο ιστορικό και πολιτικό status quo. H
δυναμική αυτή δεν άφησε ανεπηρέαστη και την ορθόδοξη Εκκλησία, εξαιτίας της σύμ-
φυσης του πολιτικού οράματος των μελών της με την οικοδόμηση της θρησκευτικής
ταυτότητας.
Με βάση το Κανονικό δίκαιο και την Παράδοση της Εκκλησίας υπήρξε θεολο-
γική αντίδραση του Οικουμενικού Πατριαρχείου που έφθασε έως την καταδίκη (1872)
του εθνοφυλετισμού, επειδή υποσκάπτει ο τελευταίος, ως αίρεση, τα εκκλησιολογικά
13
θεμέλια της χριστιανικής πίστης . Το «φυλετικό» κριτήριο όπως αποφάσισε ρητά η
Μεγάλη Σύνοδος (1872) αντιβαίνει στο πολίτευμα της Εκκλησίας, επειδή δογματικά
και διοικητικά προσβάλλει την ενότητα της τοπικής Εκκλησίας. Δεδομένου ότι η το-
πική Εκκλησία προσδιορίζεται με εδαφικά-γεωγραφικά κριτήρια, το «φυλετικό» κρι-
τήριο δεν ευνοεί την παρουσία της διαφορετικότητας, ως εκκλησιαστικού πλούτου,
αλλά ως στοιχείου διχασμού, αντίθετου, επίσης, στο εκκλησιαστικό γεγονός και στη
12 Ν. Σβορώνου, Το ελληνικό έθνος, γένεση και διαμόρφωση του νέου Ελληνισμού, (Αθήνα: Εκδόσεις
Πόλις 2004) 21.
13 Πρβλ. Πρακτικά της Μεγάλης Συνόδου, Mansi,, τομ.45, στηλ. 423-538, στο διαδ. τόπο:
http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k51632h/f225.item (ημερομηνία ανάκτησης:12-11-17) 423 κ. ε
6
