Page 14 - mantzaridis_ploutosftoxeia
P. 14
Σήμερα ἡ ἰδιοκτησία δὲν παρουσιάζεται τόσο μὲ τὴν μορφὴ
κτημάτων, χρημάτων ἢ ὑλικῶν ἀποθεμάτων ποὺ βρίσκονται στὴν
ἄμεση ἐξουσία τοῦ ἀνθρώπου, ὅσο μὲ τὴν μορφὴ μετοχῶν σὲ
εὐρύτερους οἰκονομικοὺς ὀργανισμούς, δικαιωμάτων σὲ
παραγωγικὲς ἐπιχειρήσεις, πληροφοριῶν ἢ καὶ ἀπολαβῶν ἀπὸ τὰ
κρατικὰ ταμεῖα. Τὸ φαινόμενο αὐτὸ δὲν ἀλλάζει οὐσιαστικὰ τὰ
πράγματα, ὅταν διατηρεῖται στὸν ἄνθρωπο τὸ πνεῦμα τῆς φιλαυτίας
καὶ τῆς ἀδιαφορίας γιὰ τοὺς ἄλλους. Ἄλλωστε ὁ ἄδικος καὶ
κατακριτέος πλουτισμός, ὅπως ἐπισημαίνεται στὴν πατερικὴ
παράδοση, μπορεῖ νὰ πραγματοποιεῖται καὶ μὲ μὴ οἰκονομικὰ ἀγαθά,
ὅταν αὐτὰ διατηροῦνται ἐγωιστικὰ καὶ δὲν προσφέρονται σὲ ὅσους
49
ἔχουν ἀνάγκη .
Τὰ μέτρα μὲ τὰ ὁποῖα κρίνεται στὴν ἐποχή μας ὁ πλοῦτος καὶ ἡ
φτώχεια εἶναι διαφορετικά. Σήμερα φτωχοὶ δὲν θεωροῦνται μόνο
ὅσοι δὲν ἔχουν στέγη καὶ τροφή, ἀλλὰ καὶ ὅσοι δὲν διαθέτουν τὸν
στοιχειώδη μηχανικὸ ἐξοπλισμὸ γιὰ τὸ σπίτι καὶ τὴν ἐργασία τους.
Καὶ πλούσιοι δὲν θεωροῦνται αὐτοὶ ποὺ διαθέτουν μόνο τὶς
δυνατότητες τῶν πλουσίων τοῦ παρελθόντος, ἀλλὰ καὶ πολὺ
περισσότερες. Ὁ πλοῦτος καὶ ἡ φτώχεια διαρκῶς ἐκσυγχρονίζονται,
ἐνῶ ἡ ἀνισότητα στὸν καταμερισμὸ τοῦ πλούτου γίνεται διαρκῶς
50
μεγαλύτερη . Καὶ ἡ διαδικασία αὐτὴ διευκολύνεται μὲ τὴν
χρηματοοικονομία, δηλαδὴ τὴν οἰκονομία μὲ νομισματικὸ καὶ ὄχι μὲ
παραγωγικὸ περιεχόμενο, ποὺ προώθησε τὴν παγκοσμιοποίηση καὶ
προωθεῖται ἀπὸ αὐτήν.
Τὸ χρῆμα θεωρήθηκε ἐξαρχῆς ἐπικίνδυνο γιὰ τὴν πνευματικὴ ζωὴ
τῶν πιστῶν. Ἡ φιλαργυρία, ποὺ συνδέθηκε καὶ μὲ τὴν προδοσία τοῦ
Χριστοῦ, χαρακτηρίζεται ἀπὸ τὸν Ἀπόστολο Παῦλο ὡς ρίζα «πάντων
τῶν κακῶν» . Τὸ χρῆμα προσλαμβάνει στὴν ζωὴ τῶν ἀνθρώπων
51
μεταφυσικὲς διαστάσεις καὶ γίνεται ὁ Μαμωνᾶς ποὺ ἀντιστρατεύεται
49 . «Δύναται οὖν τις καὶ ἐκτὸς τῶν χρημάτων πλουτεῖν, συνέχων ἐν πλεονεξίᾳ, ἤτοι λόγον
ἢ γνῶσιν ἢ οἱανδήποτε συμπάθειαν, τὰ κοινῇ πᾶσι κεχαρισμένα. Λαμβάνει γάρ, ἵνα
μεταδῷ τῷ μὴ ἔχοντι». Μάρκου Ἐρημίτου, Περὶ μετανοίας 5, PG 65,972D.
50 . Βλ. Ν. Τσόμσκι, Οἱ ἔχοντες καὶ οἱ μὴ κατέχοντες, Ἀθήνα 1999, σ. 11.
51 . Α΄ Τιμ. 6,10.
13
