Page 9 - mantzaridis_ploutosftoxeia

ὑπάρχει, ἀλλὰ προσφέρεται σὲ κοινὴ χρήση. Τέλος στὴν

διαχειριστικὴ χρήση τῆς ἰδιοκτησίας γίνεται ἀποδεκτὴ ἡ ὕπαρξή της
γιὰ τὴν αὐτάρκεια τοῦ πιστοῦ καὶ τὴν βοήθεια τῶν ἐνδεῶν. Γίνεται
ὅμως φανερὸ ὅτι ἐδῶ ὁ κίνδυνος τῆς ἐξαρτήσεως ἀπὸ τὴν περιουσία,

ὅπως καὶ τῆς ἐγωκεντρικῆς χρήσεώς της, εἶναι πολὺ σοβαρός.
Παραταῦτα ἡ καθιερωμένη πρακτικὴ τῶν Χριστιανῶν διακρίνεται
περισσότερο γιὰ τὴν ἐγωκεντρικὴ καὶ ἀπολαυστικὴ χρήση τῆς

ἰδιοκτησίας, ἐνῶ ἡ κοινοκτημοσύνη καὶ ἡ κοινοχρησία περιορίζονται
στὸ στενὸ πλαίσιο τοῦ οἰκογενειακοῦ περιβάλλοντος, καὶ μάλιστα ὄχι

πάντοτε καὶ οὔτε γιὰ ἀπεριόριστο χρόνο.
Ὁ ἄνθρωπος κατὰ τὴν χριστιανικὴ διδασκαλία εἶναι οἰκονόμος
καὶ ὄχι κύριος τῶν ἀγαθῶν ποὺ βρίσκονται στὴν διάθεσή του. Ἡ

ἰδιοκτησία, ποὺ ἀποτελεῖ φαινόμενο πλεονεξίας, δὲν προκαλεῖ μόνο
ἠθικὰ ἀλλὰ καὶ κοινωνικὰ προβλήματα. Ἄλλωστε ὁ θεσμὸς τῆς

ἰδιοκτησίας δὲν ἀφορᾶ οὐσιαστικὰ τὶς σχέσεις τῶν ἀνθρώπων μὲ τὰ
πράγματα, ἀλλὰ τὶς σχέσεις τῶν ἀνθρώπων μεταξύ τους σὲ
συνάρτηση μὲ τὰ πράγματα. Ἡ ἰδιοκτησία, ὅπως καὶ ἡ γλώσσα, εἶναι

νοητὴ μόνο στὸ πλαίσιο τῆς κοινωνικῆς ζωῆς. Δὲν μπορεῖ νὰ ὑπάρξει
ἰδιοκτησία, ὅπως δὲν μπορεῖ νὰ ὑπάρξει καὶ γλώσσα, ἑνὸς
μεμονωμένου ἀτόμου. Ἡ ἰδιοκτησία χωρίζοντας τὸ «ἐμὸν» ἀπὸ τὸ

«σὸν» ψυχραίνει τὶς ἀνθρώπινες σχέσεις καὶ γίνεται αἰτία διαιρέσεων
28
καὶ ἀντιθέσεων . Ταυτόχρονα ὅμως ἐξασφαλίζει κάποια ἀτομικὴ
ἐλευθερία μέσα στὴν ἀτελὴ ἀνθρώπινη κοινωνία. Ἡ ἐλευθερία αὐτή,

ποὺ συνδέεται μὲ τὴν φιλαυτία, εἶναι μιὰ μορφὴ δουλείας στὰ
πράγματα τοῦ κόσμου. Ἡ ἀληθινὴ ἐλευθερία προσεγγίζεται μὲ τὴν

ἑκούσια ἀκτημοσύνη. Γι’ αὐτὸ ἡ ἐν Χριστῷ τελείωση συνδέεται μὲ τὴν
ἀποταγὴ κάθε μορφῆς ἰδιοκτησίας.
Ὅταν ἡ ἰδιοκτησία ὑπερκαλύπτει τὶς ἀνάγκες τοῦ ἀνθρώπου καὶ

κατέχεται ὡς ἀκοινώνητος πλοῦτος, συνεπάγεται κινδύνους, ποὺ
29
δύσκολα μπορεῖ νὰ ἀντιμετωπίσει ὁ πιστός . Ἡ ἀγάπη ποὺ ἀποτελεῖ

28 . Βλ. Ἰω. Χρυσοστόμου, Ὑπόμνημα εἰς Πράξεις Ἀποστόλων 7,2, PG 60, 66.
29 . Ὁ ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητὴς διακρίνοντας ἐμπαθὴ καὶ ἀπαθὴ κτήση ἀγαθῶν
παρατηρεῖ τὰ ἑξῆς: «Τῶν κτωμένων οἱ μὲν ἀπαθῶς κτῶνται· διὸ καὶ στερούμενοι αὐτῶν οὐ
λυποῦνται· ὡς οἱ τὴν ἁρπαγὴν τῶν ὑπαρχόντων αὐτοῖς μετὰ χαρᾶς προσδεξάμενοι. Οἱ δὲ

8