Page 11 - mantzaridis_ploutosftoxeia

τοῦ Χριστοῦ. Ὅταν ὅμως ἡ φτώχεια εἶναι ἀκούσια καὶ δὲν

ἀντιμετωπίζεται μὲ ὑπομονὴ ἀλλὰ μὲ μεμψιμοιρία, μπορεῖ νὰ
καταστρέψει τὸν ἄνθρωπο. Ὅπως ὁ πλοῦτος μπορεῖ νὰ ὁδηγήσει σὲ
ἀναλγησία καὶ ἔπαρση, ἔτσι καὶ ἡ φτώχεια μπορεῖ νὰ ὠθήσει σὲ

ἀπόγνωση καὶ ἠθικὴ κατάπτωση. Οἱ ἀκραῖες αὐτὲς καταστάσεις εἶναι
38
πάντοτε κρίσιμες . Ἡ σωστὴ ἀντιμετώπισή τους ἀπαιτεῖ ἰσχυρὸ
ἠθικὸ καὶ πνευματικὸ ἐξοπλισμό.

Ὁ Χριστιανὸς ἀπαλλασσόμενος ἀπὸ τὴν δουλεία τοῦ πλούτου
γίνεται πραγματικὰ πλούσιος. Ἡ αὔξηση τοῦ ὑλικοῦ πλούτου

αὐξάναει τὸπνευματικὸ κενό. Πλούσιος δὲν εἶναι ὅποιος
συγκεντρώνει χρήματα ἢ ἱκανοποιεῖ ἀπεριόριστα τὶς ἐπιθυμίες του,
ἀλλὰ ὅποιος ἱκανοποιεῖται μὲ ὅσα ἔχει καὶ δὲν ἐπιθυμεῖ περισσότερα.

Ὅπως καὶ ἀπὸ τὴν ἄλλη πλευρὰ φτωχὸς δὲν εἶναι ὅποιος δὲν
συγκεντρώνει χρήματα ἢ δὲν ἱκανοποιεῖ τὶς ἐπιθυμίες του, ἀλλὰ

ὅποιος δὲν ἱκανοποιεῖται μὲ ὅσα ἔχει καὶ ἐμφορεῖται διαρκῶς ἀπὸ
ἀνικανοποίητες ἐπιθυμίες. Αὐτὸ ποὺ καθηλώνει τὸν ἄνθρωπο στὴν
φτώχεια, εἶναι ἡ ἀκόρεστη ἐπιθυμία . Ἄλλωστε φτωχός, ὅπως
39
δηλώνει καὶ ἡ ἐτυμολογία τῆς λέξεως, εἶναι ὅποιος συρρικνώνεται μὴ
μπορώντας νὰ ἱκανοποιηθεῖ. Ὅσο περισσότερες ἀνικανοποίητες
ἐπιθυμίες ἔχει ὁ ἄνθρωπος, τόσο πιὸ φτωχὸς εἶναι. Καὶ ὅσο λιγότερες

ἀνικανοποίητες ἐπιθυμίες ἔχει, τόσο πιὸ πλούσιος εἶναι. Ὑπάρχουν
βέβαια καὶ οἱ βασικὲς ἀνθρώπινες ἀνάγκες, ποὺ εἶναι ὅμως
περιορισμένες.

Σὲ τελικὴ δηλαδὴ ἀνάλυση ἡ φτώχεια καὶ ὁ πλοῦτος δὲν εἶναι
τόσο ἀντικειμενικές, ὅσο ὑποκειμενικὲς καταστάσεις . Συμβαίνει
40
μάλιστα συχνὰ οἱ ὑποκειμενικὲς καταστάσεις νὰ εἶναι ἀντίθετες
πρὸς τὶς ἀντικειμενικές. Αὐτὸ βέβαια δὲν σημαίνει ὅτι ὁ
ἀντικειμενικὰ φτωχὸς εἶναι ὑποκειμενικὰ πλούσιος, ὅταν βασικὲς

38 . «Ὁμοίως γάρ ἐστι χαλεπὸν ἔν τε δυσκολίαις πραγμάτων ἀταπείνωτον τὴν ψυχὴν
διασώσασθαι, καὶ ἐν ταῖς περιφανείαις μὴ ἐπαρθῆναι πρὸς ὕβριν». Μ. Βασιλείου, Εἰς τὸ
«καθελῶ μου τὰς ἀποθήκας» 1, PG 31,261AB. Πρβλ. καὶ Παροιμ. 24, 31.
39 . «Βούλει γενέσθαι πλούσιος σὺ ὁ πένης; Καταφρόνησον τῶν τοῦ κόσμου χρημάτων·
νόμισον εἶναι μηδέν, ὥσπερ οὖν οὐδέ ἐστιν· ἔκβαλε τὴν ἐπιθυμίαν τοῦ πλούτου, καὶ
ἐπλούτισας». Ἰω. Χρυσοστόμου, Ὁμιλία εἰς τὴν πρὸς Φιλιππησίους 2,5, PG 62,196.
40 . «Ἐν ψυχῇ ἄρα τὸ πλούσιον». Κλήμεντος Ἀλεξανδρέως, Παιδαγωγὸς 3,6,36,1.

10