Page 5 - mantzaridis-axies

Το φαινόμενο της εκκοσμικεύσεως έχει ευρύτατο περιεχόμενο και
διαφέρει ουσιαστικά στην Ανατολή και στην Δύση. Η εκκοσμίκευση του
Χριστιανισμού δεν αρχίζει με την νεωτερική αμφισβήτηση και εγκατάλειψη των

παραδοσιακών αξιών του, ούτε ολοκληρώνεται με την μετανεωτερική συντριβή
τους. Από ορθόδοξη θεολογική άποψη η εκκοσμίκευση αρχίζει με την

αποξένωση της ζωής από την πίστη· με την αποσύνδεση των αληθειών της
πίστεως από το πνευματικό περιεχόμενο και με την αντικειμενοποίησή τους.
Ήδη η λογική διατύπωση και περισσότερο ακόμα η κοινωνική καθιέρωση
αληθειών της πίστεως ως ηθικών και κοινωνικών αξιών περιορίζουν το

πνευματικό βάθος τους και τις εκκοσμικεύουν. Στην συνέχεια με την πλήρη
αποξένωση από το πνευματικό τους βάθος οι αξίες αυτές συρρικνώνονται,
απονεκρώνονται και μπορούν να χρησιμοποιούνται ως μέσα για την ανατροπή

του αρχικού περιεχομένου τους ή την μετάλλαξή του.

Οι φερόμενες ως αξίες του δυτικού πολιτισμού, όπως η ισότητα, η

αλληλεγγύη, η αδελφοσύνη, η ελευθεριότητα, αποτελούν σε τελική ανάλυση
κελύφη ή παραφθορές χριστιανικών ή ελληνοχριστιανικών αξιών, που δεν
μένουν μόνο χωρίς πνευματικό περιεχόμενο, αλλά και χρησιμοποιούνται συχνά

ως σκεύη προβολής λογοκρατικής ψυχρότητας και εκλεπτυσμένης
βαρβαρότητας. Αυτό πραγματοποιήθηκε με την νεωτερικότητα και τις
νεωτερικές αξίες, ενώ με την μετανεωτερικότητα συντρίβονται και οι

μεταλλαγμένες ή αναθεωρημένες νεωτερικές αξίες, για να παραχωρήσουν την
θέση τους στην αβεβαιότητα και τον μηδενιμό.

Η νέα αυτή κατάσταση συνδέεται με τις σαρωτικές αλλαγές της
επιστήμης και της τεχνολογίας, που σημειώνονται σήμερα με πολύ ταχύτερο
μάλιστα ρυθμό από όσο τον προηγούμενο αιώνα. Ειδικότερα η τεχνολογία, που
υπεραγαπήθηκε και προβλήθηκε κυρίως μετά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο,

προκάλεσε διαλεκτικώς την ανάδειξη νέων αξιών και την αναθεώρηση
παλαιοτέρων .Εξάλλου η κβαντομηχανική, η οποία βρίσκεται στην βάση της
6
τεχνολογίας όλων των σύγχρονων κατασκευών που εξυπηρετούν, αλλά
ταυτόχρονα και επαυξάνουν τις ποικιλόμορφες ανάγκες των ανθρώπων,
συμβαδίζει με την νοοτροπία που επικρατεί στην σύγχρονη κοινωνία. Η
κβαντομηχανική δεν έχει σταθερές αξίες, αλλά δείχνει καταστάσεις. Σε αυτήν

δεν προτάσσονται οι αριθμητικές αξίες, αλλά οι σχέσεις των πραγμάτων. Και οι

6 Πρβλ. Δ. Σκλήρη, «Άνθρωπος, ζώο και μηχανή. Νέες εκδοχές μιας παλιάς σχέσης», Σύναξη, τευχ. 147, σσ. 35-
38.

4